
Początki
W latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku Krzysztof Penderecki poszukuje domu i miejsca dla pracy twórczej. Kompozytor rozważa opuszczone pałace i zrujnowane zamki, jakich niemało w spustoszonym komunizmem kraju. Ostatecznie wybiera dwór w Lusławicach, obiekt z prawdziwego zdarzenia o wyjątkowym dla kultury i historii znaczeniu. Dwór to dom otwarty, bez blichtru i efekciarstwa, bez fos i bastionów. Zaprasza i oferuje gościnę. Styl dworkowy — dawniej emanacja polskości — ewokuje atmosferę swobody i bezpretensjonalności.
Na przełomie XVI i XVII wieku, za sprawą założonej przez Braci Polskich szkoły, z Lusławic na świat promieniuje myśl ariańska, wraz z ideami tolerancji i duchowego braterstwa. Tutaj też, na początku wieku XX-go Jacek Malczewski uczy malarstwa i rysunku uzdolnione artystycznie miejscowe dzieci. Zamieszkując w Lusławicach Krzysztof Penderecki zamierza tę tradycję kontynuować. Idea stworzenia unikalnego ośrodka muzycznego zawiązuje się już podczas pierwszych lusławickich koncertów organizowanych latem 1980 roku.
Dwie dekady później kompozytor doprowadza do powstania stowarzyszenia a w konsekwencji – utworzenia nowej instytucji kultury. Europejskie Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego powołane do życia w 2005 roku zostaje wpisane do rejestru Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Otrzymuje status narodowej instytucji kultury.
Idea
Działalności Europejskiego Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego przyświeca nadrzędna idea inspirowania najzdolniejszych młodych muzyków do doskonalenia umiejętności i dążenia ku pełnej dojrzałości artystycznej. Kursy mistrzowskie, warsztaty solowe, kameralne i orkiestrowe, seminaria oraz wykłady kładą akcent na relację między mistrzem a uczniem. Instytucja kultywuje tym samym tradycyjne, europejskie wartości. CENTRUM jest miejscem spotkań młodych adeptów muzyki z mistrzami sztuki wykonawczej i kompozytorami, a także wybitnymi postaciami szeroko pojętej humanistyki. Wszechstronne kształcenie na wszystkich etapach rozwoju artystycznego koncentruje się na rozwoju umiejętności praktycznych w zakresie wykonawstwa i interpretacji, jak również pogłębia wiedzę o stylach muzycznych, dziejach form i gatunków muzyki europejskiej, estetyce dzieła muzycznego i jego miejsca w kulturze. Drugą, obok wszechstronnej edukacji muzycznej najważniejszą sferą działalności instytucji są koncerty i festiwale. Prezentacje obejmują zarówno klasyczne arcydzieła światowej literatury muzycznej, jak i muzykę najnowszą. Dążenie do upowszechniania wśród szerokich kręgów słuchaczy dzieł tworzonych współcześnie i wykonywanych przez muzyków młodego pokolenia i ich mistrzów jest szczególnym i ważnym rysem działalności CENTRUM.
„Na styku natury i kultury powstało miejsce europejskie, zakorzenione w lokalnej tradycji, wpisane w malowniczy, małopolski pejzaż”
przyznanie nagrody Stowarzyszenia Architektów Polskich w 2014 r
Budowa
Wraz z ukończeniem w 2012 roku siedziby CENTRUM spełnia się wielkie marzenie Krzysztofa Pendereckiego – utworzenie unikalnego międzynarodowego ośrodka muzyki. Wyjątkowe dzieło sztuki architektonicznej jest owocem wieloletnich starań zespołu osób skupionych wokół wspólnej idei. Inwestycję wartości 65 milionów złotych współfinansuje Unia Europejska (środki Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach programu Infrastruktura i Środowisko), Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Województwo Małopolskie i Stowarzyszenie „Akademia imienia Krzysztofa Pendereckiego, Międzynarodowe Centrum Muzyki”. Inwestorem przedsięwzięcia jest Europejskie Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego. Unikalny projekt opracowany przez krakowskie Biuro Architektoniczne DDJM realizuje SKANSKA S. A. Budowa CENTRUM jest swoistym fenomenem na skalę kraju. Kampus powstaje w ciągu zaledwie szesnastu miesięcy. Realizacja światowej klasy obiektu edukacyjno - koncertowego kończy się pełnym sukcesem.
Działalność
W spotkaniach, kursach mistrzowskich, warsztatach artystycznych i koncertach organizowanych przez Europejskie Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego biorą udział najbardziej utalentowani muzycy oraz światowego formatu artyści i pedagodzy.
CENTRUM wyznaczyło i niezmiennie podtrzymuje najwyższy standard przedsięwzięć realizowanych zarówno w Lusławicach, jak i w innych ośrodkach kraju. Instytucja tętni życiem muzycznym, czemu sprzyjają walory samego budynku obiektu CENTRUM (lokalizacja oddalona od aglomeracji miejskiej, wyjątkowa architektura, nowoczesne zaplecze techniczne, znakomita sala koncertowa) oraz bogata i urozmaicona oferta programowa instytucji. Cechy te w połączeniu ze sprawną organizacją i atmosferą miejsca podbijają serca młodych muzyków, wybitnych artystów i pedagogów oraz coraz liczniejszej, wielotysięcznej publiczności.
W latach poprzedzających budowę siedziby w Lusławicach zrealizowano szereg projektów autorskich: wśród nich znalazł się cykl warsztatów instrumentalnych i wokalnych „Spotkania z Mistrzem” będący platformą dialogu pomiędzy mistrzami XX wieku i artystami XXI wieku i program wydawniczy „Młodzi kompozytorzy” prezentujący i promujący dzieła młodej generacji polskich kompozytorów.
W nowej siedzibie w Lusławicach CENTRUM zainicjowało szereg projektów edukacyjnych i koncertowych wyznaczając główny nurt działalności instytucji na kolejne lata.
Nagrody i wyróżnienia
Koryfeusz Muzyki Polskiej w kategorii „wydarzenie 2013 roku w muzyce ” – za uroczystość otwarcia siedziby Centrum w Lusławicach w dniu 21 maja 2013 roku.
„Lider Małopolski 2013” - za stworzenie miejsca dla kształcenia i doskonalenia umiejętności muzycznych młodych twórców w oparciu o duchowe wartości i dawną, polską tradycję kształcenia artystycznego „uczeń - mistrz”.
„Nagroda Roku Stowarzyszenia Architektów Polskich 2013”, pod Patronatem Prezydenta RP, Bronisława Komorowskiego.
W uzasadnieniu przyznania nagrody czytamy: „Na styku natury i kultury powstało miejsce europejskie, zakorzenione w lokalnej tradycji, wpisane w malowniczy, małopolski pejzaż. Ponadczasowe wzorce i naturalne materiały czynią obiekt szlachetnym i szczerym. Wewnętrzny dziedziniec kreuje unikalną atmosferę, która sprzyja organizacji plenerowych wydarzeń stając się sercem założenia. Sala koncertowa tworzy harmonię kształtu, materii, barwy i brzmienia. Architektura pozbawiona patosu, znakomicie służy muzyce, ogniskuje artystów i lokalną społeczność.”
Nagroda Województwa Małopolskiego im. Stanisława Witkiewicza w kategorii - Architektura użyteczności publicznej, w tym mała architektura i zagospodarowanie przestrzeni.
„Projekt i realizacja stanowią bezprecedensowy i oryginalny przykład realizacji dużego założenia w zakresie programu i kubatury obiektu w otwartym krajobrazie wiejskim, na tle pól i łąk oraz otaczających wzniesień. W kategorii paradygmatu powstał wzorzec interesującego i ważnego kulturowo rozwiązania. Oszczędność środków wyrazu i prostota formy obiektu jako dominanty, nie konkuruje z krajobrazowym otoczeniem, a raczej wzbogaca go i uzupełnia w jego kulturowym wymiarze.”
Rada Programowa Europejskiego Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego

Adrianna Poniecka-Piekutowska

Elżbieta Penderecka

Joanna Wnuk-Nazar

Monika Gubała

Katarzyna Meissner

Wojciech Skruch

Wojciech Widłak
